Terapia pedagogiczna, zwana dawniej reedukacją lub zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi, to specjalistyczne działania mające na celu niesienie pomocy dzieciom ujawniającym różnego rodzaju nieprawidłowości rozwoju i zachowania. Zaburzenia te koryguje się poprzez odpowiednie oddziaływania specjalistyczne o charakterze psychologiczno – pedagogicznym, profilaktycznym i medycznym. Jest to szczególnie ważne na początku kariery szkolnej dziecka.
Brak osiągnięć w nauce, częste niepowodzenia zazwyczaj wiążą się z trudnościami w czytaniu, pisaniu, liczeniu i innych czynnościach szkolnych i odnoszą się do dzieci o:
- inteligencji przeciętnej i niższej niż przeciętna;
- z zakłóceniami funkcji wzrokowych i słuchowych;
- z zakłóceniami i opóźnieniami rozwoju ruchowego razem z zakłóceniami procesu lateralizacji;
- o zaburzonym rozwoju procesów emocjonalno – motywacyjnych;
- z zaburzeniami mowy;
- z zaburzeniami zdolności matematycznych;
- z zaburzeniami dynamiki procesów nerwowych.
Trudnościom szkolnym często towarzyszą także trudności wychowawcze, zaburzenia aktywności, zaburzenia emocjonalne, zaburzenia relacji społecznych. Terapia pedagogiczna stwarza dzieciom z zakłóceniami rozwojowymi możliwości wszechstronnego rozwoju. W celu eliminowania niepowodzeń szkolnych oraz ich ujemnych konsekwencji oddziałuje się za pomocą środków pedagogicznych na przyczyny i przejawy trudności dzieci w uczeniu się. Terapię pedagogiczną prowadzimy w formie indywidualnej by spowodować określone, pozytywne zmiany w zakresie sfery poznawczej i emocjonalno – motywacyjnej oraz wiedzy i umiejętnościach dziecka.
Celem terapii pedagogicznej jest:
- stymulowanie i usprawnianie rozwoju funkcji psychomotorycznych;
- wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach uczniów;
- eliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich emocjonalnych i społecznych konsekwencji – dzieci wymagają wyrównywania braków w sferze psychicznej w skutek doświadczania negatywnych ocen i kar, a więc zainteresowanie ich tym co jest dla nich atrakcyjne i możliwe do osiągnięcia oraz dostrzeganie uzdolnień, sukcesów i pozytywnych cech.
Zasady terapii pedagogicznej:
Zasada 1
Indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego
- dla każdego dziecka dobieramy indywidualny (inny) program;
- dobieramy indywidualne metody dydaktyczne i wychowawcze do możliwości konkretnego dziecka;
- w toku zajęć kontrolujemy przebieg i wyniki pracy dziecka;
- pomagamy w przezwyciężaniu trudności;
- stosujemy indywidualne zabiegi wychowawcze i psychoterapeutyczne.
Zasada 2
- powolnego stopniowania trudności w nauce czytania i pisania, uwzględniającego złożoność tych czynności i możliwości percepcyjne dziecka;
- stosujemy stopniowanie trudności w zakresie objętości i przystępności opracowywanego materiału;
- przechodzimy od ćwiczeń prostych, obejmujących niewielki zakres materiału do złożonych wymagających opracowania dużych partii materiału dydaktycznego – przechodzimy do zadań trudniejszych wtedy, gdy dziecko sprawnie opanuje wcześniejsze, łatwiejsze;
- ćwiczymy tak długo daną umiejętność, dopóki terapeuta nie ma poczucia, że dziecko wykonuje ją sprawnie;
- nie ma czasowych reguł (rygorów) ćwiczenia danej umiejętności.
Zasada 3
Korekcji zaburzeń: ćwiczenie przede wszystkim funkcji najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności
- im głębiej zaburzona dana funkcja tym większa podatność na zmęczenie dziecka, uważamy by do tego nie doszło;
- – nie ćwiczymy tylko jednej funkcji, bo może dojść do przetrenowania, zniechęcenia i powrotu do złych nawyków;
- wskazana przemienność ćwiczeń – najgłębiej zaburzone funkcje z mniej zaburzonymi, bardziej sprawne z mniej, percepcja słuchowa z wzrokową;
- w ćwiczeniu czytania i pisania – łączenie ich w jednym zdaniu;
- stosujemy przerwy na odpoczynek.
Zasada 4
Kompensacji zaburzeń: łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji niezaburzonych w celu tworzenia właściwych mechanizmów kompensacyjnych
- funkcje sprawniejsze wspierają czynności funkcji zaburzonych;
- usprawniona zostaje integracja psychomotoryczna.
Zasada 5
Systematyczności
- zajęcia powinny odbywać się często, idealnie gdyby mogły być każdego dnia;
- przerwy w zajęciach powodują regres;
- najbardziej męczące ćwiczenia percepcji słuchowej: nie powinny trwać każdorazowo dłużej niż kilka minut. Można jednak do nich kilkakrotnie wracać podczas zajęć, w przerwach stosując inny rodzaj ćwiczeń.
Zasada 6
Ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego
- działania psychoterapeutyczne powinny towarzyszyć zabiegom dydaktycznym przez cały czas trwania zajęć terapii pedagogicznej;
- w pierwszym okresie działania psychoterapeutyczne powinny być dominujące;
- pełnią funkcje profilaktyczne – chronią przed dalszymi negatywnymi następstwami niepowodzeń szkolnych.
Pracownia Terapeutyczna ALFA